Rozpoznanie i zlecane badania

Rozpoznanie opryszczki zwykle ustala się na podstawie typowych objawów klinicznych. Ponieważ lekkich i ograniczonych przypadków nie leczy się farmakologicznie nie ma potrzeby zlecania badań laboratoryjnych. Potwierdzenie zakażenia i oznaczenie typu wirusa przeprowadza się w zakażeniach o cięższym przebiegu i u małych dzieci. W opryszczce narządów płciowych u kobiet konieczne jest badanie ginekologiczne, a określenie typu patogenu umożliwia ocenę ryzyka nawrotów.

Obecnie lekarze mają do wyboru szereg badań identyfikujących wirusa opryszczki.

1. Izolacja wirusa opryszczki w hodowli komórkowej.
   Materiałem do badań mogą być: płyn z pęcherzyków opryszczkowych, wymaz z szyjki macicy lub wydzielina z pochwy. Badanie to najczęściej zleca się w opryszczce narządów płciowych u kobiet. Najlepszym materiałem do tego badania jest płyn pobrany z pęcherzyka pierwotnego ze względu na dużą zawartość wirusów. Niemniej jednak pęcherzyki na błonach śluzowych szybko przekształcają się w nadżerki, a wydzielina pobrana w wymazach zawiera znacznie mniej cząstek wirusa. Stąd wynik ujemny nie wyklucza zakażenia. Badanie to wykazuje małą czułość w zakażeniach nawrotowych. Jego zaletą jest możliwość określenia wrażliwości szczepu wirusa na stosowany lek. Do niedawna była to metoda referencyjna.
2. Wykrywanie DNA wirusa opryszczki metodą PCR, tj. powielania łańcuchów DNA w warunkach laboratoryjnych.
   Materiałem do tego badania może być: płyn z pęcherzyków opryszczkowych, wymaz z szyjki macicy, wydzielina z pochwy, płyn mózgowo-rdzeniowy. Test ten ma największe znaczenie przy potwierdzaniu opryszczkowego zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych oraz opryszczki u noworodków. Ujemny wynik badania nie wyklucza choroby u pacjenta, ale jest to metoda znacznie bardziej czuła od pozostałych.
3. Badania serologiczne.
   Badanie to polega na wykryciu swoistych przeciwciał przeciwko wirusowi opryszczki. Przeciwciała pojawiają się w surowicy dopiero po kilku tygodniach od zakażania. Wykrycie przeciwciał anty-HSV-2 z dużym prawdopodobieństwem świadczy o przebyciu opryszczki narządów płciowych. Wykrycie przeciwciał anty-HSV-1 jest trudniejsze do interpretacji, gdyż typ ten ma duży udział w wywoływaniu opryszczki wargowej, a jednocześnie odpowiada za zakażenia opryszczką narządów płciowych. Tej rodzaj testu stosowany jest najczęściej w badaniach epidemiologicznych.
4. Test Tzancka.
   Jest to test polegający na wykryciu w specjalnie barwionych rozmazach komórkowych obecności komórek olbrzymich. Badanie przeprowadza się pod mikroskopem.
5. Badanie immunofluorescencyjne.
   Badanie polega na specjalnym barwieniu próbek pobranego materiału z użyciem przeciwciał monoklonalnych dla wirusa opryszczki, a następnie uwidocznieniu fragmentów wirusa w mikroskopie fluorescencyjnym.
6. Badanie w mikroskopie elektronowym.
   Wykazanie wirionów wirusa opryszczki w pobranym materiale potwierdza zakażenie. Wynik badania otrzymuje się w ciągu kilku godzin.

Rodzaje opryszczki: Opryszczka błony śluzowej jamy ustnej i gardła | Opryszczka narządów płciowych | Opryszczka narządów płciowych podczas ciąży | Opryszczka narządu wzroku | Opryszczka skóry